بالاخره نه ماه انتظار شیرین و شاید کمی سخت به پایان رسید و فرشته کوچولوی شما به دنیا آمد. شاید مهم ترین موضوع بعد از به دنیا آمدن فرزندتان شیردهی او باشد و همه می دانیم که تغذیه کودک با شیر مادر چقدر اهمیت دارد. نگرانی هایی که در این زمان برای بیشتر مادران شیرده وجود دارد این است که آیا شیر من کافی است و نوزادم را سیر می کند؟ چه راه حل هایی برای زیاد شدن شیر مادر وجود دارد؟ چرا مدام نوزادم گریه می کند؟ و سوالاتی از این دست بسیار است.
گاهی اوقات نیز نوزاد نمی تواند به خوبی شیر مادر را بمکد و یا حجم شیر کم است و نوزاد بدون اینکه سیر شود خسته میشود. همان طور که شرایط بارداری برای هرکسی متفاوت است، شرایط شیردهی نیز می تواند متفاوت باشد. در این مقاله گروه سلامت شیردهی اوما سعی دارد راه های طبیعی افزایش شیر مادر را به شما آموزش دهد.
در این مقاله می خوانیم:
فیلم آموزشی افزایش شیردهی
7 راه طبیعی برای افزایش شیر مادر
چگونه متوجه شوم نوزاد به قدر کافی شیر می خورد؟
رژیم غذایی مناسب برای افزایش شیر مادر
سایر غذاها، گیاهان و مکمل های شیردهی
مشکلات عمده شیردهی
فیلم آموزشی افزایش شیردهی
پیش از آغاز مقاله، فیلم خوبی که وزارت بهداشت در رابطه با افزایش شیردهی مادر تهیه کرده است را مشاهده فرمایید، تا بعد نکات آموزشی افزایش شیر مادر بصورت طبیعی را برایتان توضیح دهیم.
7 راه طبیعی برای افزایش شیر مادر
در اینجا به معرفی 7 راه آسان و اولیه که کمک می کند شیر شما زیاد شود، اشاره می کنیم:
1-شیردهی منظم:
یکی از آسانترین و راحترین کارهایی که شیر شما را بصورت طبیعی افزایش می دهد این است که شما بصورت منظم و با برنامه به نوزاد خود شیر بدهید. این کار به شیردهی بیشتر شما کمک می کند. بهترین حالت در ماه های اول این است که هر 2 الی 3 ساعت یک بار به فرزندتان شیر بدهید. هرچه پمپاژ و ماساژ روی سینه شما بیشتر باشد شیر بیشتری هم ترشح می شود.
بنابراین برای پمپاژ بهتر باید نوزادتان هنگام شیر خوردن کاملا گرسنه باشد. پس بدون برنامه و صرفا جهت آرام کردن نوزاد در زمان های نامنظم به او شیر ندهید. همچنین اگر خواب است و موقع شیرخوردنش فرا رسیده حتما این کار را انجام دهید و نسبت به این موضوع توجه کامل داشته باشید.
اگر شما خارج از منزل کار می کنید و مجبور هستید شیر خود را برای نوزاد بدوشید بهتر است هر 15 دقیقه یکبار اینکار را انجام دهید تا شیر بیشتری داشته باشید. همچنین دوشیدن همزمان هر دوسینه باعث ترشح بیشتر شیر می شود. در یک مطالعه انجام شده، نتایج نشان دادند که مادرانی که حداقل 8 بار در روز و یا در هر 100 دقیقه یک بار در 24 ساعت شبانه روز شیر خود را خالی می کنند. سینه هایشان به اندازه کافی شیر تولید می کند.
2-خالی کردن سینه ها:
تا جایی که امکان دارد سعی کنید وقتی که شروع به دوشیدن شیر می کنید سینه کاملا خالی شود. وقتی شروع به شیر دادن نوزاد می کنید سینه خالی شیر بیشتری را تولید می کند. حتی اگر شیر خوردن نوزاد تمام شد و احساس کردید که هنوز سینه های شما شیر دارد آن را کاملا خالی کنید تا در زمان بعدی شیر بیشتری ترشح شود.
3-رژیم غذایی و سبک زندگی:
کمتر موردی را می توانید درباره سلامت و شرایط بدنی پیدا کنید که رژیم غذایی و سبک زندگی بر آن تاثیر نداشته باشد. این موضوع برای شیردهی نیز صدق می کند. تا آنجایی که می توانید آب بخورید و از بی آب ماندن بدن جدا بپرهیزید. آب، شیر، آبمیوه نوشیدنی های خوبی در دوران شیردهی هستند اما مواد کافیین دار مانند قهوه را استفاده نکنید.
تنها زمانی که احساس تشنگی می کنید آب ننوشید زیرا در زمان های دیگر هم حتی اگر احساسش را ندارید باید به بدنتان آبرسانی کنید تا شیر بیشتری تولید کنید. همچنین سعی کنید رژیم غذایی متعادلی داشته باشید . در برنامه غذایی خود به نکات زیر توجه کنید:
- غذاهایی مانند میوه، سبزیجات، غلات و حبوبات را حتما بصورت روزانه مصرف کنید.
- از مصرف مواد نفاخ بپرهیزید.
- ورزش را فراموش نکنید.
- خوراکی های افزایش دهنده شیر مادر را بخورید.
- از سیگار و هرآنچه را که دود دارد پرهیز کنید.
- استراحت کنید زیرا شیر دادن باعث از دست دادن انرژی می شود.
- برخی از داروها با شیر دادن شما تداخل دارد، آن ها را بشناسید و قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
4-آرامش داشته باشید:
استرس با تولید شیر در بدن ارتباط عکس دارد. یعنی هرچه میزان استرس شما کمتر باشد شیر بیشتری تولید خواهید کرد و برعکس این موضوع نیز صادق است. قبل از شیر دادن سعی کنید خود را آرام کنید و در زمان هایی که دچار تشنج کاری یا مسائل زناشویی و استرس هستید اصلا به فرزندتان شیر ندهید.
این کار علاوه بر کم کردن شیر می تواند آرامش کودک را نیز از بین ببرد. پس بهتر است اول آرامشتان را به دست آورید و برای این کار می توانید از دوش آب گرم، حرف زدن با دوستان ، حرف زدن با همسر و ... کمک بگیرید. ماساژ سینه ها نیز می تواند هم آرامش شما را برگرداند و هم اینکه ذخایر شیر را در سینه ها افزایش دهد.
5-مکمل ها :
از استفاده سر خود از مکمل ها بپرهیزید. قبل از مصرف هر نوع مکملی حتما با پزشک مشورت کنید. برخی از ترکیبات چای های گیاهی و یا رازیانه ممکن است برای کودک مضر باشد. یکی از مکمل های مفید برای مادران که شیر را زیاد می کند شنبلیله هست که در هر سنی قابل استفاده می باشد. معمولا مادران برای افزایش شیر 3 بار در روز یعنی صبحانه، ناهار و شام باید این مکمل را مصرف کنند. البته بعد از اینکه با پزشک مشورت کردند. برای مادران باردار و کسانی که داروی رقیق کننده خون مصرف می کنند، استفاده از شنبلیله ممنوع است.
بیشتر بخوانید: با مکمل های خاص دوران شیردهی آشنا شوید.
6- تماس پوست به پوست
در آغوش گرفتن نوزاد و تماس پوست مادر با پوست نوزاد باعث افزایش تولید شیر مادر می شود. در واقع تماس پوست با پوست باعث تحریک هورمون های مورد نیاز برای تولید شیر بیشتر می شود و به افزایش وزن نوزاد و احساس امنیت او در آغوش شما نیز کمک می کند.
7- بهترین موقعیت شیردهی
موقعیت خوب شیردهی باعث می شود نوزاد به درستی شیر بخورد و سینه را بیشتر تحریک کند و در نتیجه شیر بیشتری هم ترشح می شود. هر چقدر شیر بیشتری ترشح شود، در زمان بعدی هم شیر بیشتری جایگزین آن می شود. موقعیت خوب شیردهی حالتی است که جلوی دیگران نباشد و مادر کاملا آرامش داشته باشد و طوری سینه را در دهان نوزاد قرار دهد که بیشترین بافت سینه مادر در دهان او قرار بگیرد. اگر شما در مکان های شلوغ و پراسترس بخواهید به فرزندتان شیر بدهید فقط نوک سینه در دهان او قرار می گیرد و شیر کمی ترشح می شود.
موقعیت خوب بسیار مهم است زیرا نوزاد می تواند سینه را کامل در دهان قرار دهد، راحت است و احساس پایداری دارد و به خوبی شیر می خورد. هنگامی که کودک به خوبی شیر می خورد، صدای قورت دادن شیر را می شنوید و مکث های او در هنگام شیر خوردن را می بینید. شیردهی نباید باعث آسیب به سینه و یا درد شود. درد و یا آسیب به نوک سینه نشان دهنده موقعیت اشتباه در حین شیردهی است.
چگونه متوجه شوم نوزاد به قدر کافی شیر می خورد؟
همیشه به روند کلی رشد نوزاد توجه کنید. در حالتی که نوزاد شیر کافی دریافت می کند، نشانه های زیر را مشاهده خواهید کرد:
- در طول 24 ساعت 6 تا 8 پوشک خیس کند و چند پوشک کثیف کند.
- برای غذا از خواب بیدار شود و با قوت شیر بخورد.
- در مدت 24 ساعت 8 تا 12 بار از شیر مادر تغذیه کند.
- مدفوع زرد نرم داشته باشد.
- بعد از غذا، به اندازه کافی بیدار بماند و به قدر کافی بخوابد.
- بعد از 2 هفته به وزن تولد باز گردد.
- در 3 ماه اول هر هفته به طور متوسط 150 گرم یا بیشتر افزایش وزن داشته باشد.
مقاله پیشنهادی اوما: از مصرف این مواد در شیردهی خودداری کنید
رژیم غذایی مناسب برای افزایش شیر مادر
در ادامه شما را با یک رژیم غذایی مناسب برای افزایش شیر مادر آشنا می کنیم. البته به دلیل شرایط جسمانی متفاوت بهتر است شما تحت نظر یک پزشک تغذیه هم قرار بگیرید.
دستور پخت شیرینی افزایش دهنده شیر مادر
می توانید کوکی های شیردهی را در فروشگاه ها پیدا کنید یا خودتان در منزل تهیه کنید. این ماده غذایی می تواند به خوبی شیر مادر را افزایش دهد. مهم ترین ترکیبات این کوکی که باعث افزایش شیر می شود عبارت است از:
- جو
- جوانه گندم
- مخمر ابجو
- دانه کتان
مواد لازم برای کوکی افزایش دهنده شیر
- 2 فنجان آرد سفید
- 2 فنجان جو
- 1 قاشق غذاخوری جوانه گندم
- 1/4فنجان مخمر آبجو
- 2قاشق غذاخوری دانه کتان
- 1 فنجان کره نرم شده
- 3 زرده تخم مرغ
- 1/2 فنجان شکر سفید
- 1/2 فنجان شکر قهوه ای
- 1/4 فنجان آب
- یک و نیم قاشق چای خوری عصاره وانیل
- 1قاشق چایخوری جوش شیرین
- 1/2 قاشق چایخوری نمک
طرز تهیه
1- فر را به دمای 175 درجه سانتیگراد برسانید.
2- دانه های کتان را با آب در کاسه مخلوط کنید و حداقل 5 دقیقه خیس کنید.
3- کره و شکر سفید و قهوه ای را در یک کاسه بزرگ مخلوط کنید. زرده تخم مرغ و عصاره وانیل را اضافه کنید. به مدت 30 ثانیه هم بزنید تا به خوبی ترکیب شوند. دانه های کتان و آب را مخلوط کنید.
4- در یک کاسه جدا، آرد، جوش شیرین، مخمر آبجو، آرد گندم و نمک را مخلوط کنید. این مخلوط را به مخلوط کره اضافه کنید و هم بزنید. جو را اضافه کنید.
5- خمیر را به شکل توپ در آورید و روی کاغذ روغنی قرار دهید.
6- 10 تا 12 دقیقه مواد را بپزید تا لبه های آن ها طلایی شوند. بگذارید کوکی ها 1 دقیقه روی کاغذ روغنی قرار بگیرند. سپس آن ها را روی توری فلزی قرار دهید تا خنک شوند.
همچنین می توانید از انواع میوه های خشک، شکلات ها یا آجیل ها بر روی کوکی ها استفاده کنید.
مقاله پیشنهادی اوما: لیست مواد نفاخ و ضد نفخ در دوران شیردهی
سایر غذاها، گیاهان و مکمل های شیردهی
طبق گفته بنیاد شیردهی کانادا، غذاها و گیاهان دیگری نیز وجود دارند که باعث افزایش تولید شیر مادر می شوند. بعضی از آن ها مانند شنبلیله بعد از هفت روز تأثیر خوبی بر شیر مادر می گذارند. این غذاها و گیاهان عبارتند از:
- سیر
- زنجبیل
- رازیانه
- یونجه
توجه توجه:
قبل از مصرف هر مکمل جدید، مخصوصا هنگام شیردهی، با پزشک خود صحبت کنید. حتی درمان های طبیعی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. فقط به نوزاد شیر مادر بدهید. اگر نوزاد کمتر از شش ماه دارد، از مواد غذایی جامد، آب و شیر خشک اجتناب کنید و اگر نوزاد بزرگتر است، مصرف موادغذایی جامد را کاهش دهید.
طرز استفاده از مکمل های افزایش شیر مادر
2- سیر
سیر به خاطر خواص لاکتوژنیکش معروف است که به افزایش شیر مادر کمک می کند. سیر را به غذای خود اضافه کنید. همچنین می توانید سیر را بجوید. البته هرکسی دوست ندارد سیر بجود و بهتر است بعنوان چاشنی به غذای خود اضافه کنید.
3- دانه شنبلیله
یک قاشق غذاخوری دانه شنبلیله را در یک فنجان آب خیس کنید و بگذارید یک شب بماند. صبح روز بعد دانه خیس خورده را با آب به مدت پنج دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کنید و هر روز صبح این چای را بخورید. این چای به افزایش تولید شیر مادر کمک می کند.
4- دانه رازیانه
یک قاشق چایخوری دانه رازیانه را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید. فنجان را بپوشانید و اجازه دهید 5 تا 10 دقیقه بماند. سپس محلول را فشار دهید. چای را دو بار در روز برای یک ماه بخورید.
5- پودر زیره
یک قاشق غذاخوری پودر زیره را با یک قاشق چایخوری شکر در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. این مخلوط را هر شب قبل از رفتن به رختخواب مصرف کنید. این مخلوط به افزایش تولید شیر کمک می کند.
6- دارچین
یک قاشق پودر دارچین را با نصف قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید. این مخلوط را هر شب قبل از رفتن به رختخواب، همراه با یک فنجان شیر گرم مصرف کنید.
7- عدسی
خوردن یک کاسه عدسی می تواند تولید شیر مادر را افزایش دهد. عدسی را با کمی نمک و یک قاشق چای خوری کره بخورید.
8- هویج و چغندر
سالاد سالم یا آب هویج و چغندر قند تهیه کنید و به صورت روزانه بخورید تا میزان تولید شیر مادر افزایش یابد.
9- ریحان
5-6 عدد برگ ریحان را به مدت 2 دقیقه بجوشانید. شعله را کم کنید و بگذارید حدود پنج دقیقه بجوشد. آب آن را گرفته و با عسل مخلوط کنید و بنوشید. این نوشیدنی را دو بار در روز به مدت چند ماه مصرف کنید.
10- بادام
5-6 عدد بادام را را در یک فنجان آب خیس کنید و بگذارید یک شب بماند. صبح روز بعد بادام های خیس خورده را به همراه آب ولرم مصرف کنید. این روش بسیار ساده و موثر برای افزایش تولید شیر مادر است.
مشکلات عمده شیردهی
بیشتر مادران مشکل اولیه شان در نحوه شیر دادن به نوزاد است. نگران نباشید اگر نتوانستید این کار را به خوبی انجام دهید حتما با پزشک خود مشورت کنید تا راهکاری در اختیارتان قرار دهد و یا نحوه صحیح شیر دادن را به شما آموزش دهد.
هشدار اومایی: همواره برای مصرف هر نوع مکمل یا داشتن رژیم غذایی خاص در دوران شیردهی با متخصص تغذیه خود مشورت کنید. برای مثال مکمل شنبلیله در دوز های مختلفی وجود دارد و این متخصص شما است که تشخیص می دهد چه دوزی را باید مصرف کنید.
[collapse id=2567]
منبع: سلامت بانوان اوما
- ۹۹/۰۳/۰۶